W zakończonym 12 listopada sezonie 2023 rozegrano w Warszawie 17 pozagrupowych gonitw porównujących derby-generację z reprezentacją starszych roczników.
Takie porównanie pozwala oczywiście ocenić wartość użytkową rywalizujących na bieżni koni, a także wartość hodowlaną ich rodziców. W efekcie dowiadujemy się, czy obserwujemy postęp, stagnację, czy może regres. Oczywiście na wynik ma wpływ szereg czynników i suchy, liczbowy rezultat nie zawsze w pełni oddaje układ sił. Jednak liczby nie kłamią, wskazując zwykle pewien trend, a to ułatwia już wyciąganie wniosków.
Efekt tegorocznej konfrontacji jest katastrofalny dla trzylatków, które (podobnie jak w 2021 roku) potrafiły odnieść tylko jedno (!) zwycięstwo. Walkowerem oddały starszym rywalom jedynie dwie gonitwy, obie w rywalizacji flyerów (na dystansach do 1600m włącznie). W Nagrodzie Haracza, która to gonitwa już trzeci raz ma status „specjalna” (co nie znajduje uzasadnienia selekcyjnego) oraz w Memoriale Fryderyka Jurjewicza. Mimo to przegrały z kretesem, bo 8 do 0, a w najwyższej kategorii A: 4 do 0. Nagrodę Jaroszówki (1300m, kat. B) wygrał liczony w ostatniej kolejności, pobudliwy i trudny do utrzymania w formie, 5-letni ogier QUIBOU (FR) (po Air Chief Marshal), a jedyna trzylatka w 6-konnej stawce - DRINK LIFE (dwulatką pierwsza w Cardei) kończyła ostatnia. W Haracza (1400m, kat. B, specjalna – nadwagi nie są stosowane) najlepszym okazał się obdarzony tak zwanym „krótkim rzutem” 7-letni ogier EMILIANO ZAPATA (GB) (Garswood), a w podsumowującym wiosenną odsłonę Memoriale Fryderyka Jurjewicza (1600m, kat. A) równych sobie nie miał bardzo solidnie już wypróbowany 6-letni ogier TIMEMASTER (FR) (Mukhadram). W Nagrodzie Syreny (1400m, kat. A) zwyciężyła jednostronnie frontowa, dość waleczna 4-letnia klacz JENNY OF SUCCESS (FR) (Rio de La Plata), a trzyletni CLYDE (FR) (bezapelacyjny zwycięzca Nagrody Rulera) nie sprostał roli faworyta publiczności i minął celownik trzeci. Sprint o szarfę Deer Leapa (1300m, kat. B) w tym sezonie nie był gonitwą specjalną, więc zastosowanie miały nadwagi, co musiało zdecydować o wyniku. Wygrał bez wątpienia więcej niż solidny 7-letni wałach BLIZBOR (IRE) (Power), który do maksimum wykorzystał nowe warunki gonitwy. Trzyletnie klacze – DRINK LIFE, MOONARA (FR) i MARIGOLD BLOSSOM (IRE) (pierwsza w klasycznej Wiosennej oraz Soliny) zajęły miejsca czwarte, szóste i siódme. Nagroda Przedświta (1600m, kat. B) padła łupem innego wałacha – liczonego w ostatniej kolejności (76,10 : 5) 7-letniego INTUITIVE (IRE) (Haatef). Trzyletni SENLIS (FR) – drugi w Derby – uplasował się dopiero piąty, a pożyteczny, grupowy MARCUS AURELIUS (FR) bohatersko doprowadził do prostej i zamykał 8-konny pochód. Międzynarodową obsadę miała tegoroczna Nagroda Mosznej (1600m, kat. A). Notowany 117,20 :5 (przedostatnia gra) 5-letni wałach ANATOR (FR) (Motivator) w walce (krótki łeb – szyja) szczęśliwie okazał się nieznacznie lepszy od gości z Czech - 7-letni wałach IGNACIUS REILLY (GB) wcześniej w sezonie 2023 wygrywał w Bratysławie (39.Cena Scottish Rifla 1800m) i Pradze (45.Velká Cena Prahy 1600m), a trzylatkiem zdobył milerski klasyk - 98.Velká Jarní Cena oraz z Niemiec - 5-letni oglądany wcześniej na Służewcu wałach NEW WIZZARD (GER). Trzyletnie klacze – solidna, ale grupowa SZACHRAJKA (IRE) i MARIGOLD BLOSSOM (IRE) zajęły miejsca siódme i dziewiąte. Criterium (1300m, kat. A) rozegrane zostało bez udziału dwulatków. W 2020 roku WEDDING RING (IRE) kończyła czwarta, a ostatnim zwycięzcą jedynej gonitwy porównującej wszystkie ścigające się roczniki, pochodzącym z najmłodszej grupy wiekowej była w sezonie 2009 inna klacz - DŻAZZIL (po dyskwalifikacji og.GOLDEN TIROL (GER). Tym razem najlepszym okazał się 7-letni ogier EMILIANO ZAPATA (GB) (Garswood), a trzyletnie klacze - lubiąca dyktować warunki od startu MOONARA (FR), coraz dalsza od wiosennej dyspozycji MARIGOLD BLOSSOM (IRE) i ostra, pobudliwa SZACHRAJKA (IRE) ulokowały się na pozycjach – piątej, dziewiątej i dziesiątej.
Rezultat osiem do zera dla starej gwardii w sprawdzianach flyerów nie często widniał na tablicy wyników, a tu mamy go już drugi raz w ciągu 3 lat – ostatnio w 2021. Wcześniej miało to miejsce w… 2003 roku i również w sezonie 1998. Zatem w ostatnich 36 latach (począwszy od sezonu 1988, w którym zaczął obowiązywać aktualny do dzisiaj system podziału gonitw pozagrupowych) zdarzyło się to dopiero po raz czwarty, za to już aż dwukrotnie w obecnej dekadzie!
Pora na dystanse średnie (1800-2200m). Rozstrzygnięcie brzmi: 5 do 1 (2 do 1 w kategorii A) dla starej gwardii. Nagrodę Kozienic (2000m, kat. A) w walce o szyję i pół długości od ogierów PETIT (FR) i TIMEMASTER (FR) wygrał trenowany w Niemczech (GAG – 82,5kg) 5-letni wałach NEW WIZARD (GER) (Amaron) – solidny koń z poziomu handicapów drugiej kategorii. Prowadził on niemal od startu i choć na 200m przed celownikiem wydawał się pobity przez konkurentów, to ponownie stanął do boju i przy dużym udziale jeźdźca powtórzył wyczyn klaczy STEX (IRE) z sezonu 2021. Trzyletni MARCUS AURELIUS (FR) od startu zamykał 7-konną stawkę. W rywalizacji o laur Pink Pearla (1800m, kat. B) najlepsza okazała się niosąca korzystną wagę 5-letnia klacz WEDDING RING (IRE) (Holy Roman Emperor), która poprzedni pozagrupowy sukces odniosła w… Wiosennej w 2021 roku. Drugi kończył trzyletni CLYDE (FR) - to ostatni jego występ w sezonie 2023, a piąte miejsce zajął Espresso (FR)(dwulatkiem drugi w Nemana). Zarezerwowana dla klaczy Nagroda SK Krasne (2200m, kat A) padła łatwym łupem triumfatorki Oaks - klaczy MISS DYNAMITE (IRE) (Vadamos). Był to jedyny w sezonie sukces trzylatków w gonitwach porównawczych (!). Ta dzielna, lepsza na elastycznej bieżni i preferująca surowe rozgrywki, choć z racji warunków fizycznych niezbyt dobrze nosząca wagę klacz, pozostanie podobno jeszcze w treningu. Nagrodę Westminster Freundschaftspreis (2000m, kat. A) wygrał trenowany w Niemczech (gdzie biegał z powodzeniem handicapy drugiej kategorii, GAG – 80kg) 5-letni wałach LIGHTNING JOCK (IRE) (Lawman), pokonując w walce o pół długości derbistę og.WESTMINSTER MOON (IRE). MISS DYNAMITE (IRE) niosąc podwójną nadwagę (dawała starszym przeciwniczkom aż 4kg) nie sprostała rywalkom w Nagrodzie Rzeki Wisły (2000m, kat. B), chociaż pokonała je wcześniej w Nagrodzie SK Krasne – zwyciężyła bardzo solidna 4-letnia LADY JAGUAR (IRE) (Champs Elysees) (wiosną pierwsza w Nagrodzie Konstelacji na Partynicach) przed rzetelną, grupową, również 4-letnią Ivą Grey (CZE). Wreszcie w Nagrodzie Korabia (2200m, kat. B), wprawdzie nie bez trudu (w walce: szyja-szyja) najlepszym okazał się 6-letni, doskonale znany, potrafiący przyspieszyć ogier PETIT (FR) (Zanzibari). Tuż za nim mijały celownik – jego rówieśnik, prowadzący od startu Proletarius (FR) oraz trzyletni SENLIS (FR)(dwulatkiem pierwszy w Mokotowskiej).
W próbach wymagających staminy (dystanse 2400m i dłuższe) stara gwardia pokonała trzylatki 3 do 0 (2 : 0 w kategorii A). I tak klasyczny St. Leger (2800m, kat. A) wygrał 6-letni ogier PETIT (FR) (Zanzibari). Gonitwa miała skromną liczbowo obsadę – drugi był dzielny 5-letni GRYPHON (IRE), trzeci zaś dwa lata starszy doświadczony obieżyświat PLONTIER (FR), a zamykał stawkę gość z Niemiec – trzyletni ogier Nordminster (GER), który nie ma jeszcze na koncie zwycięstwa (GAG 67,5kg). Rozgrywana tym razem w pierwszą niedzielę października Wielka Warszawska (2600m, kat. A) okazała się teatrem jednego aktora, niepokonanego w sezonie 2023 na polskich torach 4-letniego ogiera LE DESTRIER (IRE) (Le Havre). Urodę bez wątpienia odziedziczył po ojcu, talent zademonstrował już w zeszłym sezonie, a teraz najwyraźniej dojrzał i zasłużenie został ogłoszony Koniem Roku 2023. Gwoli sprawiedliwości trzeba odnotować naprawdę wartościowy występ drugiego na celowniku 4-letniego ogiera JOLLY JUMPER (IRE) oraz dobrze oddającą aktualną hierarchię, trzecią lokatę tegorocznego derbisty ogiera WESTMINSTER MOON (IRE). Czwarta, blisko kończyła „francusko-polska” trzyletnia NOIR (FR), a piąta trenowana w Niemczech trzyletnia Ultima (GER) – wcześniej bez zwycięstwa, ale trzecia w Hamburger Stutenpreis Grupa 3 2200m (GAG 92,5kg). Suma nagród 478 250 zł i pierwsza w historii ranga Listed Wielkiej Warszawskiej to dla wielu główne wydarzenie sezonu 2023, na pewno cenne prestiżowo i marketingowo. Dystansowa próba o szarfę Sac-a-Papier (3200m, kat. B) zakończyła się sukcesem dla 4-letniego ogiera JOLLY JUMPER (IRE) (Free Eagle), który mimo nadwagi (1kg za start w niższej kategorii) po walce pokonał rutynowanego PLONTIER’a (FR), a trzecia była trzyletnia MISS DYNAMITE (IRE) niosąca podwójną nadwagę (5kg).
W sumie konie starsze pokonały trzylatki 16 do 1, a w najwyższej kategorii A - 8 do 1. To prawdziwy nokaut, ukazujący słabość rocznika 2020. Trzeba też zauważyć, że dla starej gwardii punktowały tylko cztery konie 4-letnie: JENNY OF SUCCESS (FR), LADY JAGUAR (IRE), LE DESTIER (IRE) i JOLLY JUMPER (IRE) oraz że trzy z tych czterech wygranych miały miejsce w kategorii B. Ten fakt daje pewne wyobrażenie o sile rocznika 2019.
W 2020 roku (dane za PSB) mieliśmy w Polsce 99 hodowców koni pełnej krwi, stado klaczy matek liczyło 296 sztuk, a urodziły się 154 źrebięta. Sukcesy poza grupami odniosły (jak dotąd):
og. TARIK (Bush Brave – Tantra / Winds of Light i Tabakiera po Dakota) gn. SK Krasne
(2xI, Intensa);
kl. DRINK LIFE (Exciting Life – Daremi / Tertullian i Durova po Soviet Star) c.gn. Sabina Plavac
(2xI, Cardei);
A jak się miały sprawy w omawianej materii przed rokiem? Pod tym linkiem czytelnicy znajdą omówienie rezultatów sezonu 2022.
Na zdjęciu tytułowym: Koń Roku 2023 – 4-letni ogier LE DESTRIER (IRE) (Le Havre – Quanzhou po Dubawi) hod. Haras de la Perelle. Fot. koniewyscigowe.pl